Welke schuldregeling bij faillissement?

Een natuurlijke persoon kan, indien redelijkerwijs is te voorzien dat hij niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden of indien hij in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, verzoeken de toepassing van de schuldsaneringsregeling uit te spreken (Art. 284 lid 1 Fw). Wanneer jouw bedrijf failliet dreigt te gaan, kun je dus gebruik maken van de schuldregeling. Er bestaan twee verschillende schuldregelingen; Het minnelijk traject en het wettelijk traject. Maar wat houden deze precies in en welke geldt voor jouw bedrijf en hoe zit dat juridisch precies?  

Welke regeling

Er bestaan twee schuldregelingen: de minnelijke schuldregeling natuurlijke personen (msnp) en de wettelijke schuldregeling natuurlijke personen (wsnp). De minnelijke en wettelijke regeling is, zoals de naam al zegt, alleen voor natuurlijke personen. Dit zijn personen die zelf rechten, plichten, bezittingen en schulden hebben. Dat betreft een eenmanszaak, zzp´ers of vennootschap onder firma (VOF). Het gaat er dus om dat je een bedrijf hebt waar je voor schulden privé aansprakelijk gesteld kunt worden met jouw privévermogen. Dan heb je recht op de toepassing van een minnelijk of wettelijk traject.  

welke schuldregeling kies ik?

Het minnelijk traject

Een minnelijke regeling loopt via de gemeente en heeft een eigen wetgeving; de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Deze regeling wordt ook wel de vrijwillige regeling genoemd, omdat de regeling betekent dat de schuldeisers vrijwillig meewerken aan het akkoord. Toch kan er, door middel van een dwangakkoord, voor worden gezorgd dat de schuldeisers wel meewerken (Art. 287a lid 1 Fw). Dit dwangakkoord wordt aangevraagd bij de rechtbank en geldt alleen als de rechter het onredelijk vindt dat schuldeisers het akkoord afwijzen. Hiermee kan de rechter de schuldeisers dwingen mee te werken aan het minnelijke traject. Als dit dwangakkoord wordt afgewezen, kun je een verzoek indienen bij de rechtbank voor de toelating van een wettelijk traject.  

De gemeente regelt het minnelijke traject en niet de rechtbank. Daarom wordt het minnelijke traject ook wel de buitengerechtelijke schuldregeling genoemd. Er wordt altijd gestreefd om de schulden eerst buitengerechtelijk af te lossen.  

Verloop minnelijk traject

Vanuit de gemeente krijg je een schuldhulpverlener aangewezen. De schuldhulpverlener probeert samen met de schuldeisers tot een akkoord te komen om de schulden op een eerlijke manier af te lossen. Dit wordt schuldbemiddeling genoemd. Er wordt een plan gemaakt om zoveel mogelijk schulden af te lossen binnen 3 jaar. De maximale periode kan verlengd worden naar 5 jaar.  

welke schuldregeling kies ik?

Het is ook mogelijk om een lening van de gemeente te krijgen. Met deze lening kun je dan in een keer alle schulden aflossen. Er blijft dan alleen nog de schuld bij de gemeente over.  

Het wettelijk traject

De wettelijke schuldsanering is geregeld in de Faillissementswet. Als de gemeente geen schuldregeling tot stand kan brengen omdat een of meerdere schuldeisers weigeren mee te werken, kan de schuldenaar een beroep doen op de wettelijke regeling. Een vereiste om tot een wettelijk traject toegelaten te worden is dat er geprobeerd moet zijn om in de minnelijke (gemeentelijke) regeling te komen (Art. 285 lid 1 sub f Fw). De wettelijke schuldsanering is een traject die je kunt doorlopen om (gedeeltelijk) jouw schulden af te lossen. Het doel van de schuldsanering is om jou een schuldenvrije toekomst te geven.  

Voorwaarden 

Er worden een aantal voorwaarden aan gesteld voordat je toegelaten wordt tot de wettelijke schuldsanering:  

welke schuldregeling kies ik?

  • Het is duidelijk dat de schuldenaar het niet meer voor elkaar krijgt om de schulden te betalen (Art. 288 lid 1 sub a Fw).  
  • Je dient een 285-verklaring te hebben. In deze verklaring is vermeld wie de schuldeisers zijn, hoe de schulden zijn ontstaan en waarom verwacht mag worden dat de schone lei bijdraagt aan een schuldenvrije toekomst. Deze verklaring is ook meteen de verklaring dat een minnelijk traject niet gelukt is (Art. 285 lid 1 sub f Fw).  
  • De schulden moeten te goeder trouw ontstaan zijn. Dit betekent dat de schuldeisers niet opzettelijk benadeeld moeten zijn. Dat kan bijvoorbeeld door (verkeer) boetes of fraude zijn. Voor deze soort schulden wordt een termijn van 5 jaar gehanteerd. Er wordt onderzocht hoe de afgelopen 5 jaar de boetes ontstaan zijn (Art. 288 lid 1 sub b Fw).  
  • De rechter moet ervan overtuigd zijn dat de schuldenaar de verplichtingen van de Wsnp kan nakomen en zich voldoende zal inspannen om zoveel mogelijk schulden af te lossen (Art. 288 lid 1 sub c Fw). Deze verplichtingen bestaan uit de afdrachtplicht, de inspanningsverplichting, de informatieplicht en de plicht om geen nieuwe schulden te maken.  

Verloop wettelijk traject

De rechtbank wijst een bewindvoerder toe en maakt een saneringsplan. Daarin staat het bedrag dat volledig terugbetaald moet worden aan de schuldeisers. Vanaf dat moment regelt de bewindvoerder alles. Er wordt een vrij te laten bedrag bepaalt. Dit is het bedrag dat je per maand krijgt om jouw vaste lasten mee te betalen. Dit is vaak niet veel, omdat van de rest de schuldeisers betaald moeten worden. De bewindvoerder houdt ook bij of de schuldenaar zich aan zijn verplichtingen houdt.  

welke schuldregeling kies is?

Een wettelijk traject heeft, net zoals een minnelijk traject, een maximaal termijn van 3 jaar dat verlengd kan worden naar maximaal 5 jaar.  

Conclusie 

Als je als schuldenaar jou aan de regels en verplichtingen hebt gehouden, duren beide regelingen 36 maanden (3 jaar). Je krijgt dan een schone lei verklaring en je hoeft de overige schulden niet meer te betalen. Het minnelijke traject is een buitengerechtelijke regeling die wordt uitgevoerd door de gemeente. Het wettelijke traject is een regeling die wordt uitgevoerd door de rechtbank. 

Er is in conclusie geen keuze welke schuldregeling je wilt. Het is een vereiste om eerst een verzoek te doen voor het minnelijke traject om toegelaten te worden tot het wettelijke traject.  

Vragen of contact

Heb je meer vragen over dit artikel, het faillissementsrecht of andere juridische vragen? Of wil je voordelige hulp van een van onze juristen hierbij? Laat dat dan weten door middel van onderstaand formuliertje. Één van onze juridisch adviseurs neemt dan snel contact met je op. Je kunt ook direct een online consult inplannen. 

Over de schrijver
Eva is Jr. Juridisch adviseur bij Ondernemersadviseurs en opgeleid in HBO-rechten aan de Hogeschool Zuyd. Haar interesses en expertises liggen in ondernemingsrecht, faillissementsrecht, privacy, AVG, franchising en de juridische aspecten van marketing.